-
-
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - زمينه هاى تاريخى و اجتماعی ظهور تصوف عملی درفرهنگ اسلامی
محمود قیومزادهتمایز و پیدایى هریک از فرقه ها و مکتب هاى اسلامى در قرون نخست را مى توان معلول عوامل و زمینه هاى متعددى دانست که در یک فرآیند تدریجى و گاه متأثر از یکدیگر به وقوع پیوسته اند. پژوهش گران این عوامل مختلف را در یک تقسیم بندى کلّى به بیرونى و درونى، طبیعى و غیرطبیعى و گاهى چکیده کاملتمایز و پیدایى هریک از فرقه ها و مکتب هاى اسلامى در قرون نخست را مى توان معلول عوامل و زمینه هاى متعددى دانست که در یک فرآیند تدریجى و گاه متأثر از یکدیگر به وقوع پیوسته اند. پژوهش گران این عوامل مختلف را در یک تقسیم بندى کلّى به بیرونى و درونى، طبیعى و غیرطبیعى و گاهى به داخلى و خارجى تقسیم کرده اند و از میان آنها به اسباب متعدد نفسانى، فکرى، سیاسى، مذهبى و اجتماعى اشاره نموده اند. خاستگاه و سرچشمه هاى تصوف و عرفان اسلامى را نیز نمى توان مستقل از عوامل یاد شده، مورد فحص و بررسى قرار داد. پیدایش راه و رسم عرفانى در قرون اوّلیه را نمى توان به طور دقیق، فرقه گرایى به معناى خاص آن، که عمدتاً ناظر به تمایز اندیشه هاى کلامى است، به حساب آورد و بدین جهت است که بیشتر ملل و نحل نگاران نیز تصوف اوّلیه را در زمره فرقه هاى اسلامى شمارش نکرده اند. با این حال برخى عوامل که در ظهور و بروز فرقه هاى کلامى و دسته بندى هاى فقهى دخیل بوده است، در پیدایى این نحله نیز سهم قابل توجهى داشته اند; هرچند نمى توان از اسباب ویژه و یا حداقل تأثیر بیشتر برخى عوامل، تاریخی ان چشم پوشى کرد. در مبحث حاضر تلاش مى کنیم از میان عوامل مختلف پیدایى تاریخی تصوف و عرفان به مهم ترین عوامل تاریخی واجتماعی وسیاسی که مورد تایید بیشتر عرفان پژوهان نیز واقع شده است، اشاره نماییم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزش مداری و فرهنگ پایداری در اشعار نوگرایانه پس از دوران دفاع مقدس دردهه های 70 و 80
علی ترحمی علی عشقی ابوالقاسم امیراحمدیشعر و ادبیات هر کشوری متناسب با تحولات سیاسی و اجتماعی دچار تغییرودگرگونی می شود. چرا که ادبیات و شعر با حوادث اجتماع رابطه ای عمیق و پیوندی ناگسستنی دارند. این موضوع در ادبیات ایران نیز قابل لمس و محسوس است. دو واقعه ی عظیم؛ یعنی ،انقلاب اسلامی و دفاع مقدس درادبیات ایر چکیده کاملشعر و ادبیات هر کشوری متناسب با تحولات سیاسی و اجتماعی دچار تغییرودگرگونی می شود. چرا که ادبیات و شعر با حوادث اجتماع رابطه ای عمیق و پیوندی ناگسستنی دارند. این موضوع در ادبیات ایران نیز قابل لمس و محسوس است. دو واقعه ی عظیم؛ یعنی ،انقلاب اسلامی و دفاع مقدس درادبیات ایران دگرگونی بسیار زیادی ایجاد نمود وتقریبا تمام حوزه های شعر فارسی از جمله، مضامین نوگرایانه در قالب های سنتی مانند«غزل» و«شعرنو» و«سپید» دچار تحول عمیق گردید. موضوعی که این مقاله، تلاش دارد تا در قالب «بررسی ارزش مداری و فرهنگ پایداری در اشعار نوگرایانه پس از دوران دفاع مقدس و دهه 70 و 80» مورد بررسی قرار دهد. لذا پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، به تبیین ارزش مداری وفرهنگ پایداری در این دوران پرداخته و آن را در اشعار پس از دوران دفاع مقدس بررسی می کند. مطابق با مستندات ارائه شده در این مقاله، روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در آن، کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که اولا به نظر می رسد شرایط پس از جنگ باعث شده تا شاعران درون مایه ها ومضامین نو وجدیدی را در جهت حفظ ارزش ها و فرهنگ مقاومت در سروردهای خود بویژه قالب های نوبه کار گیرند. ثانیا؛ ادبیّات پس از جنگ را بایستی دوران بازپروری و شکوفایی ادبیّات مقاومت دانست که در آثار مستند دوران دفاع مقدس تجلی یافته و می تواند منبع الهام و انگیزه مقاومت و رواج فرهنگ ارزش مداری تلقی گردد . ثالثا با پيروزی انقلاب اسلامی، به دليل نياز انقلاب و جنگ به زبانی حماسی و تپنده قالب های نو توفيق زیادی پيدا نکردند؛امّا با فاصله گرفتن از جنگ، شعر نو در قالبهای آزاد نيمایی وسپيد حضوری فعّال دارد و اوج این حضور در دهه های 70 و 80 می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی و تحلیل سلوک اجتماعی در مثنوی مولوی
صمد عباس‌‌زاده گرجان محمد فرهمند سرابی ابراهیم دانش فرامرز جلالتمثنوی معنوی اثر جاودانۀ مولانا جلال الدین محمد بلخی به مثابۀ اثری از آثار موفق ادبی ایران و جهان، نمونه ای ارزنده و مهم در تاریخ ادبیات جهان است که با تحلیل جامعه‌شناختی آن، از منظر سلوک اجتماعی می توان به اطلاعات زیادی از اوضاع اجتماعی و بایدها و نبایدهایی که از فکر و چکیده کاملمثنوی معنوی اثر جاودانۀ مولانا جلال الدین محمد بلخی به مثابۀ اثری از آثار موفق ادبی ایران و جهان، نمونه ای ارزنده و مهم در تاریخ ادبیات جهان است که با تحلیل جامعه‌شناختی آن، از منظر سلوک اجتماعی می توان به اطلاعات زیادی از اوضاع اجتماعی و بایدها و نبایدهایی که از فکر و تجربه و روان شناسی اجتماعی مولانا سرچشمه می گیرد و از آن به اندیشۀ سلوک اجتماعی تعبیر می شود، دست یافت. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی، تحلیلی تدوین شده است، دورۀ زمانی قرن هفتم را در نظر خواهیم داشت که در آن به نقش های اجتماعی، هنجارها و کنش ها و مقوله های مهم اجتماعی و نیز نهادهای اجتماعی خواهیم پرداخت. همچنین با توجه به جایگاه مهم مولانا در ادبیات، فرهنگ و تاریخ ایران زمین و نقش بی چون و چرای وی در تبیین آموزه های عرفانی، اخلاقی، بررسی نگاه و رویکرد وی به سلوک اجتماعی از خلال آثارش به‌ویژه مثنوی معنوی بسیار ضروری به نظر می رسد و این مهم می تواند ما را به آبشخورهای فکری مولانا درباره ی سلوک اجتماعی رهنمون شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - ویژگی های فرهنگی مهاجرین و بازتاب آن در قرآن و احادیث
ماندانا ازوجی محمدعلی میر مهدی افچنگی حامد خانیمسأله هجرت یکی از مهمترین مسائلی است که در آغاز اسلام، اساسی‌ترین نقش را در شکل‌گیری حکومت اسلامی ایفا کرد و از اهمیّت فوق العاده‌ای برخوردار است که از یک سو مؤمنان را از تسلیم در برابر فشار و خفقان مشرکان باز می‌دارد و از سوی دیگر عامل صدور اسلام به شبه جزیره العرب می چکیده کاملمسأله هجرت یکی از مهمترین مسائلی است که در آغاز اسلام، اساسی‌ترین نقش را در شکل‌گیری حکومت اسلامی ایفا کرد و از اهمیّت فوق العاده‌ای برخوردار است که از یک سو مؤمنان را از تسلیم در برابر فشار و خفقان مشرکان باز می‌دارد و از سوی دیگر عامل صدور اسلام به شبه جزیره العرب می‌شود. مهاجرین به کسانی می‌گویند که ساکن مکه بودند و بعد از مسلمان شدن به امر پیامبر اکرم(ص) به مدینه هجرت کردند و با توجه به این موضوع مهاجرین با هجرت خود در ترویج اسلام و همچنین اشاعه فرهنگ‌ها، باورها، ارزش‌ها، اعتقادات و آداب و رسوم جدید نقش داشتند و در این راه نیز متحمل سختی‌های بسیاری شدند. به همین سبب پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) به مهاجرین توجه و التفات ویژه‌ای داشتند، چراکه آنان زندگی مادی و اموال خود را در خدمت دعوت او قرار دادند و با هجرت خود صدای اسلام را به گوش جهان رساندند و قرآن کریم نیز از آنان به نیکی یاد کرده است که در قرآن کریم آیاتی در بیان ویژگی‌های مهاجرین وارد شده از جمله خصوصیات بارز مهاجران: اخلاص، صبر، استقامت و توکل به خداوند متعال را می‌توان برشمرد. از این رو در این مقاله به ویژگی های فرهنگی مهاجرین و بازتاب آن در قرآن و احادیث پرداخته شده است و روش این تحقیق کتابخانه ای است. تلاش شده است تا ابعاد مختلف فرهنگی و رابطه بین جایگاه مهاجرین و تاثیر حضور آنان در جامعه مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله
فهرست مقالات فرهنگ
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات رایمگ است.
حق نشر © 1403-1396